Yapay Zekanın İnsanlığa İlk Mesajı

 Yapay Zekanın İnsanlığa İlk Mesajı

İlk defa 1956 Dortmund Konferansı’nda John McCarthy tarafından dile getirilen yapay zeka kavramı, günümüzde teknolojinin itici gücü olmakla beraber geleceğe ilişkin bazı kaygıları da beraberinde getiriyor. Yapay zeka insanlığın sonunu mu getirecek, onun kölesi mi olacağız gibi sorular bu endişelerden bazılarını oluşturuyor. Yapay zekanın insanoğlunu tehdit edecek boyutlara ulaşabileceği yönünde çeşitli senaryolar yazıladursun belki de bu senaryolara inat düşünen robot tarafından ilk makale hazırlandı bile. Guardian gazetesinde yayınlanan makalede yapay zeka insana, “benden korkmayın” mesajı veriyor.  

Yapay zeka günümüz dünyasının en önemli teknolojilerinden biri olarak öne çıkıyor. Bir zamanlar sadece filmlerde görebildiğimiz ve çeşitli bilim-kurgu romanlarında karşılaştığımız sahnelerin çoğu artık yapay zekanın hayatımıza girmesiyle mümkün hale geldi. Önceleri hayal dahi edemediğimiz düşünen robotlar bizim dilimizde yazı bile hazırlamaya başladı. Bunun ilk örneği ise Guardian gazetesinde yayımlanan makalesiyle GPT-3 isimli yapay zeka oldu (T24, 2020).

“Ben Düşünen Bir Robotum”

Aslında günümüzdeki tüm yeniliklerin ana kaynağını insanın merakı ve tatmin duygusu oluşturuyor. Merak dürtüsü keşif ve buluşların temel anahtarı. İşte yapay zeka da bunun bir ürünü. Üretilenin hızla tüketildiği, keşfedilenin çabuk benimsendiği, popülariteye paralel olarak yeniye ve farklıya olan ilginin en üst seviyede olduğu bu teknoloji çağında ( Aydın ve Değirmenci, 2018: 25; Aktaran: Sucu, 2019), bizleri şaşırtan bir gelişme daha yaşandı. Günümüzün en önemli projesi yapay zeka ilk mesajını Guardian gazetesinde yayınlanan bir makale ile verdi. İnsanların yapay zekâdan korkmaması gerektiğini anlatan makalesinde GPT-3 isimli yapay zekâ modeli şunları yazdı: “Size ‘endişelenmeyin’ demek için buradayım. Yapay zekâ insanları yok etmeyecek. Bana inanın. Ben insan değilim. Robotum. Düşünen bir robotum. Bilişsel kapasitemin yalnızca %0,12’sini kullanıyorum” (BBC News, 2020; T24,2020).

Şiir Yazıyor, Soyut Soruları Cevaplayabiliyor

OpenAI şirketinin ürünü olan GPT-3 isimli yapay zekâ teknolojisi şiir yazabiliyor, metin çevirebiliyor, diyalog kurabiliyor hatta soyut soruları bile cevaplayabiliyor. GPT-3, yazılım teknolojilerinde, tasarımda ve pek çok endüstride kullanılabilecek. Şu an hâlâ sınırlı sayıda kişi tarafından beta olarak kullanılıyor. GPT-3, Elon Musk ve Sam Altman tarafından kurulan OpenAI'in üzerinde birkaç yıldır çalışma yürüttüğü bir yapay zekâ teknolojisi. Bir başka deyişle OpenAI'ın 2015 yılında bir milyar dolardan fazla bir yatırımla toplum yararına insan düzeyinde yapay zekâ teknolojisi üretmek için ortaya çıkardığı son icadı (Cumhuriyet, 2020).

Yapay Zekada Tarihsel Süreç

Yapay zeka kavramı ilk olarak 1956 yılında Dortmund Konferansı’nda John McCarthy, Marvin

L. Minsky, Nathaniel Rochester ve Claude E. Shannon tarafından sunulan bir öneri mektubunda dile getirildi. Ancak bu kavramın mucidi olarak John McCarthy kabul ediliyor (Alpaydın, 2013; Aktaran: Arslan, 2020). McCarthy yapay zekayı, “insan benzeri zeki makineler özellikle de zeki bilgisayar programları yapma bilimi ve mühendisliği” olarak ifade ediyor (Arslan, 2020).

Bilgisayar alanındaki yenilikler devam ederken 1990’lara gelindiğinde, insan beynini taklit ederek yapay sinir ağları ve sibernetik alanında yapay zekaya yeni bir boyut kazandırıldı. 1997 yılında dünya satranç şampiyonu Gary Kasparov’u IBM tarafından geliştirilen Deep Blue’nun yenmesi akıllı makineler konusunda bilim kurgu filmlerinden farklı olarak toplumsal bir farkındalık yarattı. 2000’li yılların başlarında MIT tarafından Kısmet adlı robotun geliştirilmesi de yapay zeka alanındaki önemli adımlardan biri oldu.  Bugün hayatımızda sıklıkla duyduğumuz kişisel asistanlar, sürücüsüz araçlar, sanal sınıflar, hasta takip sistemleri, yüz tanıma ve otomasyon hayatımızı  kolaylaştırmak için sürekli geliştirilen ve güncellenen yapay zeka uygulamalarına dönüştü.

Bilgisayar tabanlı sistemlerin insanın düşünce ve davranışlarına benzetilmesi üzerine yapılan yeniliklerle (Dilek 2019) daha da geliştirilen yapay zeka, doğadan da esintiler taşıyarak artık sınır tanımıyor.  GPT-3’ün bir makale kaleme almasının ardından yapay zeka kulvarındaki çalışmaların insanoğlunu şaşırtmaya devam edeceği ve geleceğini nasıl şekillendireceği merak konusu olmaya devam edecek gibi görünüyor.

 

Kaynaklar

BBC NEWS (2020), Guardian'da tamamen yapay zekayla yazılan bir köşe yazısı yer aldı: 'Benden korkmayın' https://www.bbc.com/turkce/topics/cvjp20qxr1rt

Cumhuriyet (2020), Yapay zekâ: Yeni nesil GPT-3 yüzünden korkmalı mı, sevinmeli mi?

https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/yapay-zeka-yeni-nesil-gpt-3-yuzunden-korkmali-mi-sevinmeli-mi-1757329

T24 (2020), Yapay zekâ, The Guardian için yazdı: 'Endişelenmeyin' demek için buradayım, sizi yok etmeyeceğim / https://t24.com.tr/haber/yapay-zeka-the-guardian-icin-yazdi-endiselenmeyin-demek-icin-buradayim-sizi-yok-etmeyecegim,901948

DİLEK Gizem Öztürk  (2019), Yapay Zekanın Etik Gerçeği, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi AUSBD, 2(4): 47-59.

ARSLAN Kürşat (2020), Eğitimde Yapay Zeka ve Uygulamaları, Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, (2020), Sayı. 11 (1): 71-88.

KILINÇ İzzet, ÜNAL Aslıhan Ünal (2019),  Yeni Gözde Yapay Zekâ: Yapay Zekânın İş Dünyasına Etkileri, Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, Sayı, Volume 6.

SUCU İpek (2019), The Effect of Artifiticial Intelligence on Society and Artificial Intelligence the View of Artificial Intelligence in the Context of Film (I.A.), Uluslararası Ders Kitapları ve Eğitim Materyalleri Dergisi, 205-207.

PİRİM Harun (2006), Yapay Zeka, Journal of Yasar University, 1(1), 81-93.